Leki w Europie: rejestracja, zarządzanie cyklem życia i przedłużanie

przez: Francesca Cupellaro, Regulatory Affairs Expert and Project Manager @PQE Group

Jak zarejestrować produkt leczniczy w Europie? 

W Europie żaden produkt leczniczy nie może zostać wprowadzony do obrotu, jeśli właściwe władze tego państwa członkowskiego nie wydały pozwolenia na dopuszczenie do obrotu (MA) zgodnie z dyrektywą 2001/83/WE Europejskiej Agencji Leków (EMA) oraz rozporządzeniem (WE) nr 726/2004. Organy, które mogą wydać pozwolenie, zależą od rodzaju procedury rejestracyjnej: 

  • Procedura wzajemnego uznania (MRP): procedura ta opiera się na zasadzie, że produkt leczniczy został już dopuszczony do obrotu w jednym kraju UE, który będzie pełnił funkcję usługi zarządzania referencjami (RMS) i może być zarejestrowany w innych państwach członkowskich zaangażowanych w  procedurę, która będzie działać jako CMC. 

  • Procedura zdecentralizowana (DCP): tę procedurę stosuje się, gdy firma farmaceutyczna jednocześnie uzyskałaby pozwolenie na dopuszczenie do obrotu produktu leczniczego w kilku krajach europejskich, w których produkt nie został jeszcze zarejestrowany. Firma musi wybrać RMS dla kraju pomiędzy krajami biorącymi udział w samej procedurze.

  • Procedura scentralizowana (CP): procedura ta polega na złożeniu pojedynczego wniosku o pozwolenie na dopuszczenie do obrotu do EMA, który umożliwia uzyskanie ważności pozwolenia we wszystkich krajach Unii Europejskiej (UE) i Europejskiego Obszaru Gospodarczego (EOG). Jest ono obowiązkowe w przypadku niektórych rodzajów produktów leczniczych, w tym produktów pochodzących z biotechnologii, terapii zaawansowanych (takich jak terapie genowe i komórkowe) oraz sierocych produktów leczniczych przeznaczonych do leczenia rzadkich chorób.

 

Medicines in Europe_Banner_1


Co zrobić po zatwierdzeniu przez MA w Europie? 

Po zarejestrowaniu leku i dopuszczeniu go do obrotu posiadacz pozwolenia na dopuszczenie do obrotu (MAH) ma obowiązek odpowiedniego monitorowania ciągłego zarządzania cyklem życia leku. Zarządzanie cyklem życia leków obejmuje różne działania, w tym: 

  • Nadzór po wprowadzeniu do obrotu: Po zatwierdzeniu, dane dotyczące bezpieczeństwa i skuteczności leku są gromadzone w ramach nadzoru po wprowadzeniu do obrotu. To ciągłe monitorowanie jest prowadzone przez dział Pharmacovigilance (PhV) firmy, który pozwala zidentyfikować wszelkie działania niepożądane lub długoterminowe problemy dotyczące bezpieczeństwa, które mogą pojawić się po dotarciu produktu na rynek. Wszystkie działania PhV są określone w rozporządzeniu UE nr. 1235/2010 z późniejszymi zmianami.  

  • Zmiany produktu: uważa się je za zmiany w pierwotnie dopuszczonej dokumentacji leku, które mogą mieć różny wpływ na informacje już ocenione przez władze po wydaniu pierwszego pozwolenia na produkt leczniczy. Zmiany te mogą mieć wpływ na recepturę, moc, aspekty jakościowe, opakowanie lub informacje dotyczące bezpieczeństwa zawarte w ulotce dołączonej do opakowania. Różnice te mogą być wymagane przez firmy farmaceutyczne w celu poprawy jakości produktu, zareagowania na nowe informacje dotyczące bezpieczeństwa lub dostosowania do potrzeb produkcyjnych. Różnice reguluje rozporządzenie (WE) nr. 1234/2008 i można je podzielić na drobne (IA/IB) i duże zmiany (II); wymagają zgody EMA w celu zapewnienia zgodności z normami regulacyjnymi. 

  • Rozszerzenie produktu: W niektórych przypadkach może zaistnieć potrzeba przedłużenia pozwolenia na dopuszczenie leku do obrotu poza jego pierwotne zatwierdzenie. Przedłużenie to może nastąpić z różnych powodów, w tym ze zmian we wskazaniach, dawkach lub postaci leku. Może to obejmować rozszerzenie zastosowania na nowe patologie, grupy pacjentów lub drogi podawania. Rozszerzenia opierają się na danych klinicznych i naukowych wykazujących skuteczność i bezpieczeństwo leku w proponowanym wskazaniu. EMA i władze krajowe dokładnie oceniają te wnioski, aby upewnić się, że szerokie zastosowania leków spełniają wymagane kryteria jakości i bezpieczeństwa. W zależności od zmian rozszerzenia podlegają również rozporządzeniu (WE) nr 1234/2008. 

Wniosek 

Organy regulacyjne, takie jak EMA i agencje krajowe, odgrywają kluczową rolę w ocenie wniosków o rejestrację, przedłużenie i zmianę leków w oparciu o zasady naukowe i dobre praktyki. Dla firm farmaceutycznych ważne jest przestrzeganie procedur i wymogów regulacyjnych, składanie dokładnej i kompleksowej dokumentacji w celu uzyskania pozwolenia i utrzymania zgodności przez cały cykl życia leku. Harmonizacja procedur rejestracyjnych na poziomie europejskim ułatwia handel i dostęp pacjentów do leków w różnych krajach UE. Jednakże istotne jest również uwzględnienie specyfiki poszczególnych rynków krajowych, gdyż niektóre decyzje mogą być podejmowane na poziomie krajowym w oparciu o uwarunkowania lokalne. Ostatecznie rejestracja, przedłużanie i zmiany leków w Europie stanowią kluczowy proces zapewniający pacjentom bezpieczeństwo i skuteczność dostępnych leków. Bieżący monitoring i nadzór nad bezpieczeństwem farmakoterapii przyczyniają się do zapewnienia bezpiecznego stosowania leków oraz aktualizacji i dokładności informacji na temat ich stosowania. 

Chcieć wiedzieć więcej?

Kadra Grupy PQE składa się z doświadczonych i wykwalifikowanych ekspertów w multidyscyplinarnych zespołach, gotowych wspierać Twoją firmę w projektach Walidacji Systemów Komputerowych Nadzoru nad Bezpieczeństwem Farmakoterapii oraz Migracji Danych zarówno w skali lokalnej, jak i globalnej.

Odwiedź naszą stronę Usługi zgodności lub skontaktuj się z nami, aby znaleźć rozwiązanie najbardziej odpowiednie dla Twojej firmy.


Połącz się z nami